ISPARTA İLİNİ TANIYALIM,
İL TRAFİK KODU: 32
YÜZÖLÇÜMÜ: 8.933 KM²
YÜKSELTİSİ: 1035 METRE
TARİHİ:
Isparta’nın ilkçağlardaki tarihi, öncelikle Pisidya bölgesinin genel tarihi akışı içinde ele alınmalıdır. Gerçekte, Isparta ve çevresinde Hititlere ait bazı eserlerin ele geçirilmiş oluşu; bu bölgedeki Hitit hakimiyetine işaret ederse de Isparta’nın bu devirlerdeki şehir tarihini, tam anlamıyla açıklığa kavuşturmak mümkün değildir.
Tarihi dönemlerde Hitit egemenliği altındaki bu bölgeye daha sonra İyonlar ve Lidyalılar hakim olmuşlardır. M.Ö.546 tarihinde Perslerin Lidya Devletini yenmesi ve Anadolu’ya hâkim olmaları ile Isparta; Perslerin üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalmıştır.
Büyük İskender, MÖ 333 yılında Lidya’yı alarak tarihi Asya seferine başladı. Önce Sagalassus’u alan İskender, daha sonra Dinar’a geçerek Pisidia’nın tamamını ülkesine bağlamış oldu.
Pisidia, İskender İmparatorluğunun parçalanması ile Seleukos’ların hissesine düştü. Daha sonra da Bergama Krallığına bağlandı. Bu Krallığın M.Ö. 2. yüzyılda yıkılmasını izleyen günlerde, Romalılar Anadolu’yu ele geçirmiş oldular.
Ağlasun’un eski önemini kaybetmesinden sonra Isparta, Psidya Piskoposluğunun (daha sonra Rum Metropolitliği’nin) merkezi haline geldi.
Roma yönetiminin ikiye ayrılması üzerine Isparta ve çevresi, Doğu Roma İmparatorluğu’na bağlanmış oldu.
İlk Yunan muhacirleri Anadoluya çıktıkları zaman buranın güzelliğini işitmişler ve Isparta anlamına olarak (İs-Barid) demişler. Bu kelime zamanla (Sparta – Isparta) şeklini almıştır. Her şeyden önce .Pisidia kelimesi üzerinde durmak faydalı olacaktır. Anadolu kıtası daha büyük İskenderin hakimiyetinden önce ondört bağımsız parçaya ayrılmış bulunuyordu. İşte Pisidia bugünkü Isparta ile Burdurun bir kısmını teşkil ediyor. Ve (Isauria – Beyşehir). (Seydişehir), (Phylia – Antalya) ve (Phfygia – Burdur) ilinin bir kısmı ile Kütahya ve havalisiyle çevreli bulunuyordu. Isparta : Romalıların önemli ve meşhur bir şehri idi. Hristiyanlığın tamamıyle yerleşmesinden sonra, burası bir Piskoposluk merkezi idi. Burada Isparta adına para basılmıştır.
Kaynak: Vikipedi
İLÇELERİ:
Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Merkez, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç, Yenişarbademli.
İKLİMİ:
Isparta ili Akdeniz iklimi etkisi altındadır. Yazlar sıcak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer.
TARIMSAL ÜRÜNLER:
Arpa, Elma, Buğday, Üzüm, Nohut, Haşhaş, Patates, Anason, Aspir, Şekerpancarı, Gül.
YERALTI KAYNAKLARI:
Kükürt.
YÖRESEL YEMEKLERİ:
Bakla Boranisi, Balık Doldurması, Banak, Bazdırma, Bulamaç Çorbası, Bütünet, Çakal Helvası, Çapak Gömmesi, Eğirdir Kebabı, Eğirdir Tatlısı, Eğirdir Usulü Sazan Dolması, Et Sulu Zerde, Fasulye Boranisi, Gavinne, Gül Şurubu, Gül Şerbeti, Güllaç, Hamur Dolması, Hamursuz, Haşhaş Helvası, Hoşmerim, Kabune, Kaburga Pastırma, Karnı Kara, Kesmik Baklavası, Kolay Nokul, Köfter, Kuyruğu Sulu, Oturtma, Ovmaç Çorbası, Pelte, Peynir Baklavası, Saç Böreği, Samsa, Sarı Kabak Tatlısı, Sazan Papaz Yahnisi, Sıraz Kızartma, Sırma Tatlısı, Sıyırma, Sülüklü Çorba, Şalgam Aşı, Tatar Böreği, Tirit, Tosman Kara, Toyga, Uluborlu Böreği, Yatırtma, Yumurta Mıhlaması, Zerde, Zıplak, Zülbiye.
ÖNEMLİ TELEFONLAR:
HAVAALANI: 0246 559 20 08 (Süleyman Demirel Havaalanı Merkeze 28 km)
OTOGAR: 0246 227 77 01
İSTASYON: 0246 232 41 35
GEZİLECEK YERLER:
Müzeler:
Isparta Müzesi ve Yalvaç Müzesi.
Ören Yerleri:
Men Kutsal Alanı, Antiocheia, Limenia Adası, Artemis Tapınağı, Seleukeia Sidera, Timbria, Prostanna, Parlais, Fari (Binda), Tymandos (Yassıören), Adada, Tol Harabeleri, Apollonia Mordion, Asar Harabeleri, Caralis, Conana, Tynada, Sülüklü Göl Harabe.
Milli Parklar:
Isparta Kızıldağ, Kovada Gölü, Kasnak Meşesi Ormanı, Gölcük, Yazılı Kanyon, Bayboğan Ormaniçi, Sığla Ormanı.
Camiler:
Abdi Paşa, Abdulgaffar, Ada, Alaaddin, Alaca Mescit, Bahçe, Barla Çeşnigir Sinan Paşa, Bülbül, Çarşı, Devlethan, Fazullah Paşa, Firdevs Paşa, Hacı Abdi, Hızırbey, Kale Mahallesi, Kavaklı, Kurşunlu, Kutlubey, Leblebiciler, Pazar, Sefer Ağa, Şeyh Ahmet Veli Külliyesi, Ulucami, Yeni.
Türbeler:
Baba Sultan, Yunus Emre, Veli Baba Sultan.
Kiliseler:
St. Paul, Aya Baniya, Aya Yorgi, Aya Stefanos, Aya Georgios, Yedi Kiliseler Mevkii.
Kervansaraylar:
Ertokuş Kervansarayı, Eğirdir Kervansarayı.
Kaleler:
Eğirdir Kalesi, I ve II Sığırlık Kalesi, Asar Kalesi, Uluborlu Kalesi.
Köprüler:
Afşar Köprüsü.
Çeşme, Su Kemeri:
Aslanlı Çeşme, Cirimbolu Su Kemeri.
Mağaralar:
Zindan, İnönü, Kuz, Ayıini, Pınargözü.
Yaylalar:
Sorgun Yaylası.
Diğer:
Eğirdir Gölü, Kovada Gölü, Hacı İbrahim Gödek Kümbeti, Himmet Sayan Kümbeti, Karakoyunlu Garip Seyit Kümbeti, Kul Yusuf Kümbeti, Hakmehmet Köyü Mezarlığı, Kaya Mezarları, Küllük Köyü Mezarlığı, Yaycı Köyü Mezarlığı, Kubad-ı Abad Sarayı, Yalvaç Eski Evleri.
Gezilecek yerler bilgisi “Adım Adım Türkiye” kitabının yayıncısı Mepmedya Yayınları’ndan izin alarak yayınlanmıştır.
